Qerzeç Şırıhuqo
| Tığuj Şırıhuqo Qerzeç | |
|---|---|
| |
| Natuhay lideri | |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 1799 Natuhay, Çerkesya |
| Ölüm | 1880 (80-81 yaşlarında) Çerkesya |
| Milliyeti | Çerkes |
| Dini | Sünni İslam |
| Askerî hizmeti | |
| Bağlılığı |  Çerkesya
|
| Çatışma/savaşları | Rus-Çerkes Savaşı |
Qerzeç Tığuj Şırıhuqo (Adigece: Къерзэч Шырыхъукъо Тыгъужь; Rusça: Тугуж Шурухуко Керзек; 1799-1880), Çerkes askerî komutan ve Natuhay boyunun liderlerinden biri. Rus-Çerkes Savaşı'na katılmıştır.[1]
Biography
[değiştir | kaynağı değiştir]
Gençliğinden beri savaşlara katılmıştır. Yeçenıqo kardeşler gibi o da Rus topraklarına baskın yapıyor ve esirleri serbest bırakıyordu. Onun liderliğindeki müfreze, Karadeniz kıyı şeridinin Rusya tarafından işgal edildiği 1840 savaşlarında aktif rol aldı. Birçok efsanenin ve tarihi şarkının kahramanı oldu. Dövüş sanatları, askeri yetenekleri ve cesareti ona sadece Kafkasya'da değil, aynı zamanda (yabancı temsilciler sayesinde) Avrupa devletlerinde de büyük ün kazandırdı.[1] İngilizlerin anılarında çok renkli bir figür, yılmaz bir karaktere sahip korkusuz bir şövalye olarak karşımıza çıkıyor. James Bell ona "Aslan Yürekli Çerkes Richard" adını verdi.[1]
Çerkes soykırımı sırasında Osmanlı topraklarına sürgün edildi ve 1880 yılında orada öldü.[2][3]
Onu kişisel olarak çok iyi tanıyan James Bell, onun hakkında şunları söyledi:[1]
Orta yaşlı bir asilzade ve çok cesur bir adamdı; yılmaz cesareti, atılganlığı, soylu cömertliği ve karakterinin aşırı canlılığı nedeniyle hemşerilerim ve ben her zaman istemeden de olsa ona büyük ilgi duymuştuk.
Bell onu takip etti ve şunları söyledi:[1]
Oldukça güçlü yapılı, uzun boylu, hayat dolu, eğlence ve aktivite dolu bir adamdır; ve o yavaş yavaş ilerlerken, Aslan Yürekli Richard'ın Sarazenlere meydan okuduğunu düşündüm, ama sahnenin bir son bulmasını diledim, çünkü yarattığı ilgi çok acı vericiydi, özellikle de "Kurt" Tuguz ve ben çok iyi arkadaş olmuştuk.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c d e Bell, James Stanislaus (1840). Journal of a Residence in Circassia During the Years 1837,1838, and 1839 (İngilizce). E. Moxon.
- ^ Açumıj, Hilmi (2021). "Milletin Özgürlüğü İçin Canla Başla Mücadele Ettiler!". cherkessia.net. 15 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ağustos 2021.
- ^ Пэнэшъу, Аскэр (21 Mayıs 2021). "Лъэпкъым ишъхьафитныгъэ псэемыблэжьэу фэбэнагъэх — Адыгэ макъ" (Adigece). 15 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2023.
- Bell, James (1840). Journal of a residence in Circassia during the years 1837, 1838 and 1839 (2 volumes). Londra. s. 422.